พลังงานเป็นปัจจัยสำคัญในการดำเนินธุรกิจของโรงงานอุตสาหกรรม การใช้พลังงานอย่างมีประสิทธิภาพจึงเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม บทความนี้จะกล่าวถึงแนวทางการจัดการพลังงานในโรงงานอุตสาหกรรมที่ควรรู้ เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถลดการใช้พลังงานได้อย่างยั่งยืน

หลักการพื้นฐานของการจัดการพลังงาน

• การลดการใช้พลังงาน (Energy reduction) เป็นแนวทางที่สำคัญที่สุดในการประหยัดพลังงาน โดยสามารถทำได้จากการปรับปรุงกระบวนการผลิต การใช้อุปกรณ์และเครื่องจักรที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น และการใช้พลังงานทดแทน

• การปรับปรุงประสิทธิภาพการใช้พลังงาน (Energy efficiency improvement) เป็นแนวทางในการลดการใช้พลังงานโดยไม่กระทบต่อการผลิต โดยสามารถทำได้จากการปรับปรุงระบบไฟฟ้าและเครื่องจักร การใช้อุปกรณ์ประหยัดพลังงาน และการปรับพฤติกรรมการใช้พลังงาน

• การใช้ประโยชน์จากพลังงานเหลือทิ้ง (Waste heat recovery) เป็นแนวทางในการใช้ประโยชน์จากพลังงานที่สูญเสียไป โดยสามารถทำได้จากการแปรรูปพลังงานเหลือทิ้งให้เป็นพลังงานรูปแบบอื่น เช่น ไฟฟ้า ความร้อน หรือไอน้ำ

แนวทางการจัดการพลังงานในโรงงานอุตสาหกรรม

แนวทางการจัดการพลังงานในโรงงานอุตสาหกรรมสามารถแบ่งออกเป็น 3 ระดับ ดังนี้

ระดับองค์กร เป็นแนวทางการจัดการพลังงานในระดับนโยบายและแผนงาน โดยควรมีการกำหนดนโยบายและเป้าหมายด้านพลังงานที่ชัดเจน จัดทำแผนการจัดการพลังงาน และจัดตั้งทีมบริหารจัดการพลังงาน

ระดับกระบวนการผลิต เป็นแนวทางการจัดการพลังงานในระดับกระบวนการผลิต โดยควรปรับปรุงกระบวนการผลิตให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น เลือกใช้เครื่องจักรและอุปกรณ์ที่มีประสิทธิภาพ และปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้พลังงาน

ระดับอุปกรณ์และเครื่องจักร เป็นแนวทางการจัดการพลังงานในระดับอุปกรณ์และเครื่องจักร โดยควรเลือกใช้อุปกรณ์และเครื่องจักรที่มีประสิทธิภาพ ติดตั้งอุปกรณ์ประหยัดพลังงาน และบำรุงรักษาอุปกรณ์และเครื่องจักรอย่างสม่ำเสมอ

ตัวอย่างมาตรการการจัดการพลังงานในโรงงานอุตสาหกรรม

• การใช้อุปกรณ์ประหยัดพลังงาน เช่น หลอดไฟ LED มอเตอร์ประหยัดพลังงาน และระบบปรับอากาศประหยัดพลังงาน

• การปรับปรุงระบบไฟฟ้า เช่น การติดตั้งระบบควบคุมการจ่ายไฟฟ้าอัตโนมัติ (Automatic Power Factor Correction) และระบบป้องกันฟ้าผ่า

• การปรับปรุงกระบวนการผลิต เช่น การปรับปรุงประสิทธิภาพการขนส่งวัตถุดิบและสินค้า การลดเวลาหยุดเครื่องจักร และการใช้วัตถุดิบและวัสดุอย่างคุ้มค่า

• การใช้ประโยชน์จากพลังงานเหลือทิ้ง เช่น การใช้พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานความร้อนจากไอน้ำ และพลังงานความร้อนจากกระบวนการผลิต

ประโยชน์ของการจัดการพลังงานในโรงงานอุตสาหกรรม

• ประหยัดค่าใช้จ่ายด้านพลังงาน

• ลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

• เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขัน

• สร้างภาพลักษณ์ที่ดีต่อองค์กร

การจัดการพลังงานเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม ผู้ประกอบการโรงงานอุตสาหกรรมควรศึกษาแนวทางการจัดการพลังงานและนำมาตรการต่างๆ ไปประยุกต์ใช้ เพื่อลดการใช้พลังงานอย่างยั่งยืน